بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه‏های سیمای سرزمین

نویسندگان

علی عسگریان

بهمن جباریان امیری

چکیده

توسعۀ سنجه‏های سیمای سرزمین در اواخر دهۀ 1980 و پیشرفت‏های فنون سنجش از دور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی توانستند بعد جدیدی در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین به خصوص در زمینۀ ارتباط بین الگوهای مکانی و فرایندهای اکولوژیکی به وجود آورد. با این حال وابستگی برخی سنجه‏های سیمای سرزمین به عامل مقیاس و قدرت تفکیک‏های مختلف سامانه‏های سنجش از دور سبب شد توجه ویژه‏ای به انتخاب مقیاس مناسب در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و در نتیجه تفسیر درست فرایندهای اکولوژیکی به وجود بیاید. پژوهش حاضر نیز در این راستا به بررسی اثر مقیاس بر روند تغییر مجموعه‏ای از سنجه‏های سیمای سرزمین پرداخته است. از این رو با پردازش تصویر ماهوارۀ لندست در شهر اصفهان و پیرامون آن (به مساحت 480 هزار هکتار) به بررسی اثر مقیاس در دو بخش گسترۀ مکانی و اندازۀ سلول بر روند تغییر برخی سنجه‏های سیمای سرزمین در طبقۀ پوشش سبز پرداخته شد. بدین منظور اندازۀ سلول از 30 متر به 60، 120، 240 و 480 متر و گسترۀ مکانی از 300 هکتار به مقادیر 600، 1200، 2400 و 4800 هکتار افزایش یافت تا حساسیت مقادیر سنجه‏های تعداد لکه (np)، تراکم لکه (pd)، شاخص شکل سیمای سرزمین (lsi)، متوسط اندازۀ لکه (mps)، تراکم حاشیه (ed)، میانگین فاصلۀ اقلیدسی نزدیک ترین همسایه (mnn)، شاخص متوسط لکه (msi) و شاخص کل هستۀ مرکزی (tcai) نسبت به مقیاس بررسی شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان از حساسیت بیشتر این سنجه‏ها ( غیر از سنجۀ tcai) نسبت به عامل مقیاس است. انجام مطالعات از این دست و توجه به مبحث مقیاس به منزلۀ یکی از مباحث مهم اکولوژیکی نقش مهمی در شناسایی آثار و فرایندهای اکولوژیکی، پیش‏بینی عملکردهای اکولوژیکی (مدل‏سازی سرزمین) و کاهش عدم قطعیت حاصل در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین خواهد داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استفاده از بعد فراکتالی برای بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه‌های سیمای سرزمین

The sensitivity of landscape metrics to the scale effect is one of the most challenging issues in landscape ecology and quantification of land use spatial patterns. In this study, fractal dimension was employed to assess the effect of scale on the sensitivity of landscape metric in the north of Iran (around Sari) as the case study. Land use/ cover maps were derived from Landsat-8 (OLI sensor) i...

متن کامل

استفاده از بعد فراکتالی برای بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین

حساسیت سنجه های سیمای سرزمین به عامل مقیاس یکی از اصلی ترین چالش های پیش رو در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و کمی سازی الگوهای مکانی به شمار می آید. مطالعه حاضر نیز در این راستا با استفاده از شاخص فراکتالی به بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین در بخش هایی از مناطق دشتی شمال کشور (پیرامون شهر ساری) پرداخته است. با پردازش تصاویر ماهواره ای لندست 8 (سنجنده oli)، نقشه طبقات کاربری/ پوش...

متن کامل

بررسی الگوی مکانی پارکها در بیستودو منطقه تهران توسط سنجههای سیمای سرزمین

اهمیت فضایسبز در محیط شهری بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، تا آن حد است که بهعنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامعمطرح و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت زندگی محسوب میشود. از اینرو، توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر از اهمیت ویژهایبرخوردار است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی انواع پارکها که از جمله مهمترین فضاهای سبزشهری محسوب میشوند، بح...

متن کامل

بررسی الگوی مکانی پارکها در بیستودو منطقه تهران توسط سنجههای سیمای سرزمین

اهمیت فضایسبز در محیط شهری بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، تا آن حد است که بهعنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامعمطرح و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت زندگی محسوب میشود. از اینرو، توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر از اهمیت ویژهایبرخوردار است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی انواع پارکها که از جمله مهمترین فضاهای سبزشهری محسوب میشوند، بحثی فراتر و کاملتر ...

متن کامل

مفهوم قلمروهای مقیاس در مطالعات مدل‌سازی زیستگاه گونه‌‌های حیات وحش با تکیه بر مفاهیم سیمای سرزمین

جمع‌‌آوری و تفسیر داده‌های بوم‌شناختی به میزان زیادی تابع مقیاس است. تا به امروز مطالعات بوم‌شناختی بسیاری در مورد مقیاس‌های چندگانه انجام شده که تمرکز این مطالعات روی مدل‌سازی زیستگاه گونه‌های حیات وحش است. هنگامی که مقیاس در بوم‌شناسی یا بوم‌شناسی سیمای سرزمین مطرح می‌شود و به چندین سطح از مقیاس فضایی محدود می‌‌شود باید توجه داشت که تشخیص قلمروهای مقیاس (Domains of scale) در تفسیر و طراحی مدل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نشریه محیط زیست طبیعی

ناشر: دانشکده منابع طبیعی

ISSN 2008-7764

دوره 68

شماره 3 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023